Το Διαδίκτυο(ίντερνετ), οι εφαρμογές, τα βίντεο, τα παιχνίδια είναι στην καθημερινότητά μας. Με κάποιο τρόπο η τεχνολογία διαρρέει τις ζωές μας και εξυπηρετεί πολλές από τις καθημερινές μας ανάγκες. Αν φανταστούμε όμως το Διαδίκτυο σαν τον αέρα που αναπνέουμε, και τα μικρόβια που μεταφέρονται διαμέσω αυτού με τα διάφορα κακόβουλα προγράμματα και ιούς που διατρέχουν το διαδίκτυο, θα καταλήξουμε στην ανάγκη αυτοπροστασίας και προσοχής κατά το “σερφάρισμά” μας.
Για να δούμε μερικούς βασικούς κανόνες αυτοπροστασίας κατά τη διάρκεια της περιήγησής μας στο Διαδίκτυο.
1. Προσωπικά Δεδομένα
Κατά την περιήγησή μας σε γενικά sites(ενημερωτικά κλπ) μπορεί να μας ζητηθούν προσωπικά στοιχεία. Αν δεν είμαστε σε ιστοσελίδα σχετική με προσωπικούς λογαριασμούς(τραπεζική σελίδα,κοινωνικά δίκτυα,ηλεκτρονική αλληλογραφία) δεν είναι απαραίτητα φυσιολογικό να μας ζητούν στοιχεία όπως το ονοματεπώνυμο, το τηλέφωνο, τα στοιχεία τραπέζης μας και άλλους κωδικούς. Επομένως είμαστε πολύ προσεκτικοί που δίνουμε τα στοιχεία μας και ιδιαίτερα τα πιο ευαίσθητα (κωδικοί,στοιχεία τραπέζης). Επίσης για την εγγραφή μας σε newsletter συνήθως απαιτείται μόνο το Ονοματεπώνυμο(κι αυτό προαιρετικά) και το mail μας.
2. Πρόγραμμα Προστασίας από Ιούς
Οι συσκευές (σταθεροί υπολογιστές ή laptops) είτε έχουν εγκατεστημένο από την αγορά ή μας προτρέπουν να κατεβάσουμε κάποιο πρόγραμμα(αγοράζοντάς το ή χρησιμοποιώντας δωρεάν έκδοση) προστασίας από ιούς και κακόβουλα λογισμικά. Μια αρχική καλή πρακτική είναι το πρόγραμμα αυτό να είναι ενεργό, να ορίζουμε τη διενέργεια τακτικών ελέγχων και όποτε εντοπίζεται κάποιο κακόβουλο λογισμικό,αρχείο κλπ να αντιλαμβανόμαστε αν ευθύνεται η επίσκεψή μας σε κάποιον ιστότοπο ή το “κατέβασμα” κάποιων αρχείων γι’αυτό.
3. Δημοσιοποίηση προσωπικών στοιχείων
Η δημοσιοποίηση προσωπικών μας στοιχείων,φωτογραφιών κλπ πρέπει να γνωρίζουμε ότι στις περισσότερες πλατφόρμες,σύμφωνα με το αρχείο “Terms and Conditions” και “Privacy Policy”, παραμένει στη βάση δεδομένων της εκάστοτε επιχείρησης για κάποιο χρονικό διάστημα στο οποίο αναγκαστικά συναινούμε. Επομένως, είμαστε πολύ προσεκτικοί στο τι αναρτούμε και ιδιαίτερα με φωτογραφίες παιδιών(ακόμα και των δικών μας) καθώς η ανάρτηση στοιχείων χωρίς τη συγκατάθεση διώκεται ποινικά.
4. Ισχυροί κωδικοί πρόσβασης
Αν βάλετε κωδικούς πρόσβασης εύκολους να τους θυμάστε όπως πχ. “1234”,”pass”,ακόμα και την ημερομηνία γέννησής σας ή κάτι που από συμφραζόμενα ή με λίγο ψάξιμο μπορεί να βρεθεί ,τότε είστε εύκολος στόχος για υποκλοπή δεδομένων. Επιλέξτε κωδικούς συνδυαστικούς με γράμματα,αριθμούς, σύμβολα. Μία λέξη που συμβολίζει κάτι για εσάς και αντί για φωνήεντα τοποθετήστε κάποιο σύμβολο και ολοκληρώστε με κάποιον αριθμό. Πρέπει να είναι κάτι που αποτελεί συνειρμό μόνο στο δικό σας μυαλό και φυσικά θα το θυμάστε.
5. Ασφαλείς Αγορές
Όταν επισκεπτόμαστε μια ιστοσελίδα για να αγοράσουμε ένα προϊόν προσέχουμε αν υπάρχουν στοιχεία όπως Terms&Conditions ,Privacy Policy όπου αναγράφονται τα στοιχεία της επιχείρησης(ΑΦΜ, ΔΟΥ κλπ) καθώς και κριτικές από προηγούμενους αγοραστές. Στο τμήμα της αγοράς, που χρειάζεται να εισάγουμε τα στοιχεία της κάρτας μας για να κατοχυρωθεί το ποσό, προσέχουμε στο url (γραμμή διεύθυνσης) αν υπάρχει το s στο https που βρίσκεται στην αρχή μιας διεύθυνσης. Το s αυτό σημαίνει security και είναι η συνέχεια του πρωτοκόλλου επικοινωνίας http. Πάντα θα πρέπει να υπάρχει αυτή η λεπτομέρεια, αλλιώς κλείνουμε αμέσως τη σελίδα αυτή και αν θέλουμε το αναφέρουμε και στη Διεύθυνση Ηλεκτρονικού Εγκλήματος για να το ελέγξει.
6. Διακίνηση αρχείων που υπόκεινται σε πνευματικά δικαιώματα
Οι φωτογραφίες και τα βίντεο που ανεβαίνουν πρώτη φορά από κάποιον υπόκεινται σε πνευματικά δικαιώματα. Υπάρχουν πολλές πλατφόρμες με δωρεάν εικόνες που δεν αποτελλούν προϊόν πνευματικών δικαιωμάτων και μπορείτε να αναζητάτε εκεί για τον οποιοδήποτε σκοπό. Για παράδειγμα η ιστοσελίδα https://www.freepik.com/
Συνοπτικά, το Διαδίκτυο είναι ένα πανίσχυρο εργαλείο που μας διευκολύνει σε πολλούς τομείς. Ακριβώς όμως επειδή είναι πολυδιάστατο και σύνθετο χρειάζεται να γνωρίζουμε τους τυπικούς και άτυπους κανόνες που το διέπουν. Να το χειριζόμαστε μέχρι εκεί που γνωρίζουμε και όταν εισερχόμαστε σε “αχαρτογράφητα νερά” για τα δεδομένα μας να ελέγχουμε την ποιότητα, τη νομιμότητα και τους ορθούς τρόπους χρήσης τους.
Δημιουργικό και ασφαλές σερφάρισμα σε όλες και όλους!